Χρόνια μέση ωτίτιδα

Η χρόνια μέση ωτίτιδα (ΧΜΩ) είναι μια μακροχρόνια φλεγμονή του μέσου αυτιού, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από διαρκή ή επαναλαμβανόμενη έκκριση υγρού από το αυτί και απώλεια ακοής. Σε αντίθεση με την οξεία μέση ωτίτιδα, η χρόνια μορφή διαρκεί για μήνες ή χρόνια και μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες στο τύμπανο ή στα οστά του μέσου αυτιού.

Η ΧΜΩ εμφανίζεται με 4 μορφές:

• Διατρήσεις της τυμπανικής μεμβράνης
• Ατελεκτασία του μέσου ωτός
• Τυμπανοσκλήρυνση
• Χολοστεάτωμα (σε άλλο κεφάλαιο)

Παθογενετικά οι περισσότεροι ασθενείς με Χρόνια Μέση Ωτίτιδα( ΧΜΩ )παρουσιάζουν δυσλειτουργία της σύστοιχης ευσταχιανής σάλπιγγας , η οποία οδηγεί σε χρόνια εκκριτική ωτίτιδα που μπορεί να μετατραπεί σε βλεννώδη μέση ωτίτιδα και τελικά σε χρόνια μέση ωτίτιδα.

Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι:

• Συχνές λοιμώξεις του μέσου αυτιού που δεν αντιμετωπίστηκαν σωστά ή υποτροπίασαν
• Διάτρηση του τυμπάνου που δεν επουλώθηκε σωστά
• Δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας (αλλεργία, ΓΟΠ, ακτινοθεραπεία)

Ποια τα συμπτώματα

• Συνεχής ή διαλείπουσα έκκριση υγρού από το αυτί (ωτόρροια), συχνά πυώδης
• Μείωση της ακοής, που μπορεί να είναι μόνιμη αν η ωτίτιδα δεν αντιμετωπιστεί
• Αίσθηση πληρότητας ή πίεσης στο αυτί
• Πόνος στο αυτί (σπανιότερα από ό,τι στην οξεία ωτίτιδα)
• Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν ίλιγγος, εμβοές ή ακόμα και παράλυση προσωπικού νεύρου αν το χολοστεάτωμα επεκταθεί.

Αν η χρόνια μέση ωτίτιδα δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές:

• Μόνιμη απώλεια ακοής λόγω καταστροφής των ακουστικών οστών
• Εξάπλωση της λοίμωξης στο εσωτερικό αυτί (λαβυρινθίτιδα), που μπορεί να προκαλέσει ίλιγγο ή πλήρη απώλεια ακοής
• Μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλικό απόστημα, αν η λοίμωξη εξαπλωθεί στο κρανίο
• Παράλυση του προσωπικού νεύρου

Διάγνωση

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ορθή και ενδεδειγμένη αντιμετώπιση της ΧΜΩ αποτελεί ο τακτικός και ενδελεχής κλινικός έλεγχος . Επίσης πολύ χρήσιμος στη διαγνωστική διερεύνηση της έκτασης της νόσου είναι και ο απεικονιστικός έλεγχος με αξονική και μαγνητική τομογραφία , καθώς φυσικά και ένας πλήρης ακοολογικός έλεγχος.

Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της εξαρτάται από το είδος της μορφής της, την ύπαρξη επιπλοκών ή όχι , τη γενική κατάσταση του ασθενους κ.α. Μπορεί να ξεκινά από απλή παρακολούθηση ( όπως π.χ. σε ηλικιωμένο ασθενή με απλή ξηρά διάτρηση του τυμπανικού υμένα), να γίνεται μια φαρμακευτική αγωγή με αντιβιοτικές σταγόνες ή αντιβίωση από το στόμα και καθαρισμό του αυτιού από γιατρό, για την απομάκρυνση των εκκρίσεων και του πύου, έως την ανάγκη για χειρουργική επέμβαση (π.χ. σε χολοστεάτωμα ,σε εμφάνιση επιπλοκής κλπ).

Στόχος της χειρουργικής επέμβασης εκτός από την αφαίρεση της παθολογίας είναι και η δημιουργία ενός στεγανού κοίλου στο μέσο ους , ούτως ώστε να εξαλειφθούν οι υποτροπιάζουσες φλεγμονές που παθογενετικά οδηγούν στη δημιουργία της ΧΜΩ , ενώ σε περιπτώσεις βαρηκοΐας αγωγιμότητας συνήθως υπάρχει και βελτίωση στον ακουστικό ουδό του ασθενούς. Η Χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει την:

• Τυμπανοπλαστική: Επέμβαση για την επιδιόρθωση του τυμπάνου και την αποκατάσταση της ακοής
• Μαστοειδεκτομή: Αφαίρεση μολυσμένου ιστού από τη μαστοειδή απόφυση, ειδικά σε περιπτώσεις χολοστεατώματος
• Αποκατάσταση ακουστικών οστών, αν έχουν υποστεί βλάβη από τη χρόνια φλεγμονή.

Πρόγνωση

Η έκβαση εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ωτίτιδας και την έγκαιρη αντιμετώπισή της. Αν και η θεραπεία μπορεί να αποτρέψει επιπλοκές, η παραμελημένη χρόνια μέση ωτίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια ακοής ή άλλες σοβαρές συνέπειες. Η έγκαιρη διάγνωση και σωστή παρακολούθηση από ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της ακοής και την αποφυγή επιπλοκών.